Mevsimlerin Ruh Hali Üzerindeki Etkisi

Mevsimlerin Ruh Hali Üzerindeki Etkisi

Mevsimlerin bir kişinin ruh halini etkileyebileceği fikri eski zamanlara kadar uzanır. Tıp tarihinin önde gelen isimlerinden Hipokrat, mevsimsel değişikliklerin hastalıkların başlamasında önemli bir rol oynadığını ileri sürmüştür. Ancak bu "kış hüznü, sonbahar melankolisi" veya "bahar sevinci" ne ölçüde bilimsel gerçeklere dayanıyor? 

İlkbahar ve yazın gelişi ile doğa canlanır ve dünya bir renk cümbüşüne dönüşür. Daha uzun günler ve daha kısa geceler, ruh halimizi önemli ölçüde etkileyebilecek duyusal uyaranlar açısından zengin bir ortam yaratır. Büyüleyici cazibesiyle etrafını saran doğanın hareketliliğinden bireylerin etkilenmesi de kaçınılmazdır.

Kış ve sonbahar genellikle melankolik mevsimler olarak nitelendirilir. Yazın neşesi ve canlılığı uçup gider, şenlikler sona erer. Sosyal etkileşimi kısıtlayan mevsimsel koşullar, bazı kişilerde geçici ruh hali değişikliklerine yol açabiliyor. Mevsimsel örüntüye sahip olanlar, kış aylarında uyku ve yeme alışkanlıklarında değişiklikler yaşayabilir ve buna artan sıkıntı, aşırı yeme, aşırı uyuma, kilo alma, uyuşukluk, depresif ruh hali, sinirlilik ve huzursuzluk eşlik edebilir. Aslında, 1984'te Amerikan Psikiyatri Birliği, kış ve sonbahar aylarında ortaya çıkan ve artan uyku, artan iştah ve depresif ruh hali gibi semptomlarla kendini gösteren mevsimsel duygudurum bozukluğu (SAD) adı verilen bir bozukluk tanımladı. Tedavi merkezlerinde günde 2-4 saat özel bir cihaza maruz bırakmayı içeren ışık tedavisi, SAD için etkili bir tedavi olarak önerildi. Biyolojik açıdan bakıldığında, psikiyatrik durumlar beyindeki nörotransmitterlerdeki değişiklikleri içerir. İlaç tedavileri genellikle bu nöral yolları hedef alır. Araştırmacılar, ışığın ruh halini nasıl etkilediğini anlamak için gözün retinal katmanlarına odaklandılar. Göz, ışığın günlük ve mevsimsel değişikliklerini merkezi sinir sistemine ileten bir kanal görevi görür. Retina katmanlarında değişiklikler meydana geldiğinde, ışığın iletimi bozulur ve bu da potansiyel duygudurum bozukluklarına yol açar. Diğer bir odak alanı, ışık terapisinden etkilenebilen beyin yarıküreleri arasındaki iletişimdir. Güneş ışığına maruz kalmanın insan ruhu üzerinde olumlu etkileri olduğu görülmüştür ve daha az güneş ışığına maruz kalan bölgelerde daha yüksek ruh sağlığı sorunları görülmektedir.

Doğa üzerinde hiçbir zaman tam anlamıyla hakimiyet kuramasak da, onun doğal bir parçası olarak deneyimlerimizi yönlendirebilir ve şekillendirebiliriz. Doğa bize belirli sınırlamalar getirse de, değişen mevsimlerde yol almak ve refahımızı artırmanın yollarını bulmak için uyum sağlama ve esnekliğe sahibiz.

Sosyal Medya'da Paylaş

Yazar Hakkında

Gönül Özsöz

Psikolojik Danışman/Aile Danışmanı Gönül ÖZSÖZ, Doğu Akdeniz Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümünden şeref öğrencisi olarak mezun olmuştur. İstanbul Gelişim Üniversitesi’nde başlad...