OBEZİTE HAYATIMIZI NASIL ETKİLER?

Vücutta yağ dokusunun normalden fazla olması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. En basit tanımıyla alınan enerjinin harcanan enerjiden yüksek olmasıdır. Vücudun yağ doku kütlesinin artmasıdır. Hastalığın oluşumunda genetik ve çevresel faktörler değişik oranlarda rol oynar. Obezite bir çok hastalığı beraberinde getirir. Bu sebeple yaşam süresini kısaltan bir hastalıktır. 

Obezitenin ortaya çıkmasındaki temel problem enerji alımındaki artış ve harcanmasındaki azalma sonucu dengenin bozulması sonucu obezite gelişir. Fazla alınan enerji yağ dokusu olarak depolanır ve kişide obezite oluşur. Fakat dengeli şekilde alınan enerji harcanan enerjiye eşit ya da alınan enerji harcanan enerjiden fazla olursa bu durum sonucu obezite riski azalır ve kişide obezite ile birlikte gelişen hastalıkların riski de azalır.

Ayrıca günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte yaşam biçiminin kolaylaştırılması ve bunun yanı sıra fiziksel aktivitenin azalması, beslenme alışkanlıklarının değişmesi sonucu, enerji alımının artmasıyla obezite daha fazla görülür.

Uyku bozuklukları, alınan ilaçlar, yeme bozuklukları, hormonal düzensizlikler sonucu da obezite artış meydana gelir.

Mesaili çalışma sonucu özellikle masa başı işlerde uzun süre çalışma, uzun yolculuklar gibi sedanter yaşam ve bununla birlikte egzersiz yapmaya vakit bırakmamaktadır. Bunun yanı sıra teknolojik araçların fazla ve uzun süre kullanılması (tablet, telefon, bilgisayar) hareket kısıtlığına, egzersiz azlığına neden olabilmektedir.   

Bazı ilaçlar diğer ilaçlara göre daha çok kilo aldırır. Bu ilaçlar polikistik over sendromu (POS) sonucu kullanılan hormonal ilaçlar, epilepsi ilaçları, diyabet ilaçları, hipertansiyon ilaçları, romatizmal hastalıklar sonucu kullanılan ilaçlar sonucu da kilo artışı meydana gelip obezite olma riski artar.

Leptin, yağ hücreleri tarafından üretilen bir hormondur. İştahı ve açlığı kontrol eder. Midenizin dolduğunu size bildirmek için beyninize sinyal gönderir. Leptin hormonu vücutta çok düşükse, kişinin aşırı yemesine neden olabilir. Obez kişilerde çok fazla vücut yağı bulunur. Leptin hormonu yağ hücreleri tarafından üretildiği için kişinin vücudundaki leptin miktarı vücuttaki yağ miktarı ile orantılıdır. Bu nedenle, obez insanlar da çok yüksek leptin seviyelerine sahiptir. 

 

OBEZİTE GENETİK Mİ?

İkizler ile yürütülen çalışmalar sonucunda;

-EBEVEYNLERİNDEN

İkisi şişman ise; %80

Biri şişman ise; %40

İkisi de zayıf ise; %10 şeklinde verilmiştir.  

Aşırı obezite riski, aşırı obez kişilerin ailelerinde 8-9 kat daha yüksektir. Obezitede, genetik faktörlerin rolü komplekstir. 

Obezite ömrü kısaltan bir durumdur. Ayrıca günümüzde obezite estetik olarak da hoş karşılanmamaktadır. Obezite ileri derecede ise kanda karbondioksit artar. Kişiyi uykuya yatkın kılar. Kronik karbondioksit birikiminden dolayı kolay uyuyan şişman kişilere Pickwick sendromu denir. (ana nedeni patolojik obezitedir.) 

Obezite insanları yalnızca dış görünüş olarak kötü göstermekle kalmayıp aynı zamanda çeşitli hastalıklara da davetiye çıkarmaktadır.

 

► Obezitenin sebep olduğu hastalıklardan bazıları şunlardır:

•Reflü: Obezite kaynaklı hastalıkların başında reflü gelir. Yemek yedikten sonra ağza tat gelme hissi veren bir mide hastalığıdır. Obez hastaklarda reflü görülme sıklığı fazladır.

•Karaciğer yağlanması: Normal kişilerde karaciğer yağlanma oranı %20 iken, bu oran obez bireylerde %70’lere çıkmaktadır. Bu hastalık dikkat etmediği takdirde ve tedavi edilmediği takdirde karaciğer yetmezliği, siroz, karaciğer kanseri gibi hastalıklara neden olur.

•Diyabet: Yapılan araştırmalara göre vücut kitle indeksi 30 ve üstü olan hastaların çoğunda kanda şeker yükselmesi meydana gelir. Bu nedenle düzenli bir şekilde açlık ve tokluk kan şekerinizi kontrol etmeyi ihmal etmeyin.

•Hipertansiyon: Şişman kişilerde vücuttaki yağ oranı LDL kolesterol yükselirken HDL kolesterol düşer. Bu da kan basıncının yükselmesine yani hipertansiyona neden olmaktadır.

•Kanser: Vücut kitle indeksindeki artışa bağlı olarak mide, kolon, bağırsak kanserinde artış gözlemlenmiştir. Obezite, kanseri tetikleyen en önemli etkenlerdendir.

•İnfertilite: Kısırlık anlamına gelir. Adet düzensizliğine ve yumurtlama problemine neden olmaktadır. Normal gebeliği engellemektedir. Ve obez bireylerin, aşırı şişman bireylerde gebelik ihtimali daha azdır.

•Depresyon: Araştırmalar sonucu depresyona giren kişilerin yaklaşık 45’i obezite hastalarıdır. Kişide özgüven eksikliğine, yorgunluğa, uyku bozukluğuna yol açar.

•Cilt hastalıkları: Şişman bireylerde, deri yaralanması durumunda iyileşme süresi artmaktadır. Deri yoluyla su kaybı olur ve deri kurumasına neden olup yağlanmanın çoğalmasıyla birlikte sivilce oluşmaya başlar. 

 

OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKEN BAZI DAVRANIŞLAR:

→Karbonhidrat, protein ve yağ yönünden dengesiz olan diyetleri uygulamamak.

→Çok düşük kalorili şok diyetlerden uzak durmak.

→Uygun olmayan beslenme alışkanlıklarından uzak durmak.

→Vazgeçilmeyen alışkanlıkları azaltmak.

→Egzersiz alışkanlıklarını güçlendirmek.

→Stresi azaltmak.

→Kötü alışkanlıklardan uzak durmak. 

OBEZİTE CİDDİ BİR HASTALIKTIR. VE KESİNLİKLE TEDAVİ EDİLMELİDİR.

Sağlıklı Beslen, Spor Yap, Obez Olma...

 

DİYETİSYEN ZİLAN YILDIZTEKİN