BİTKİ ÇAYI VE FAYDALARI
Mis kokularıyla her mevsimin baş tacı olan bitki çayları, keyifli bir tüketim sunmalarının yanı sıra zengin içerikleriyle de pek çok kişinin favorisi!
Bitkiler, birçok kullanım şekliyle yaşantımızın neredeyse her alanında vardır. Sağlık, bakım, ruhsal dinginlik ve çok daha fazlası… Tüm bunlar doğrultusunda, bitkilerin kurutulmuş ve öğütülmüş formları yaşamımızın büyük bir bölümünü kaplıyor.
Bitkiler, yemeklere kattıkları lezzet kadar çay olarak demlendiklerinde de hem aromaları hem de zengin içerikleri sayesinde insanların yaşamlarına her açıdan olumlu özellik sağlarlar.
BİTKİ ÇAYI: Kurutulmuş bitkilerinden demlenmesi ile elde edilen sıcak içecekler için kullanılıyor. Genellikle aromatik bitkilerin çiçek, yaprak ve sap kısımlarından yapılan bu çaylar, rahat hissetmek amacıyla geçmişten bugüne en çok başvurulan çözümler arasında yer alıyor.
Yaygın olarak Çin, Hindistan, Türkiye, Sri Lanka ve Kenya’da yapılıyor.
Bitki çayı, ihtiyaç duyulan her yerde ve her anda kullanılabiliyor. Sağlık, zayıflama, grip ve nezle gibi durumlarda, uykusuzluk durumlarında, yorgunluk durumlarında, stresli hissedilen zamanlarda ve lezzetli aromaları sayesinde istenilen zamanlarda tüketilebiliyor.
Ancak bitki çaylarını tüketmeye başlamadan önce bir diyetisyene danışılması önerilir. Aksi takdirde fazla tüketimi ve yanlış zamanda alınması durumunda sağlığa zarar verebilir.
1- YEŞİL ÇAY: Hücre oluşumunda etkili olan yeşil çay iyi bir C vitamini kaynağıdır. Güçlü bir antioksidandır. Baş ağrısı, vucut ağrıları, hazımszlık, depresyon, immun sistem destekleyicisi, toksinleri uzaklaştırıcı etkisi vardır. Kansere karşı koruma sağlar. Kötü kolesterolü düşürür. Kan basıncını düşürür. Metabolizmayı hızlandırır. Aynı zamanda obezite ve diyabet üzerine de iyileştirici özelliği vardır.
Nörolojik hastalıklara da pek çok faydası vardır. (parkinson, alzheimer gibi)
2- SİYAH ÇAY: İçeriğindeki doğal antidoksidan olan flavonoidler kan damarlarını genişleterek kanın vücuttaki dolaşımını kolaylaştırır ve böylece kalp sağlığını korumaya yardımcı olur. LDL kolesterolü düşürdüğü öngörülmüştür. AyrIca polifenol ve kateşinleri içermesi nedeniyle kansere karşı koruyucu etki sağlar. Çayda bulunan kafein ve tanenler vücuttan su atImına sebep olduğu için gün içerisinde 3 fincandan fazla tüketilmemelidir.
3- BEYAZ ÇAY: Antioksidan miktarı en yüksek olan bitki çayıdır. Beyaz çay, özellikle kollojen yıkımını baskılayıcı ve cilde esneklik veren elastin maddesinin yıkımını önleyen etkiye sahiptir. Böylece daha sıkı ve esnek cilt oluşumuna katkı sağlar. Ayrıca, yağ üretimini baskılayıcı ve mevcut yağları parçalayıcı özelliği vardır.
4- PAPATYA ÇAYI: Uyku bozuklukları tedavisinde kullanılır. En çok sakinleştirici etkileri ile bilinir. Allerjenik özelliğinin yüksek olması nedeniyle çocukların ve hamilelerin tüketmesi önerilmez. Kadınların regl döneminde ağrıları azaltıcı etki gösterir. Sakinleştirici özelliğiyle rahatlama sağlar.
5- REZENE ÇAYI: Gaz ve kramp ağrılarında, mide ve bağırsak problemlerinin çözümüne olumlu etkisi vardır. Ayrıca emziren annelerin süt miktarının artmasını sağlar.
Mide rahatsızlıklarında, şişkinlik, gaz ve kramp gibi durumlarda rahatlatıcı etki gösterir. Bağışıklık sistemini korur ve balgam söktürücüdür.
6- ADA ÇAYI: Ağız yaralarının iyileşmesinde etkilidir. Kan şekerinin dengelenmesinde rol oynar. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde de yardımcıdır. Kan dolaşmını hızlandırıcı, sindirimi kolaylaştırıcı ve astıma karşı etkili bir bitki çayıdır. Ayrıca regl düzensizliklerini önlemeye yardımcı olur.
7- KUŞBURNU ÇAYI: Doğal C vitamini içeren en değerli kaynaktır. Konstipasyon sorununun çözümüne yardımcı olur. Enfeksiyonlara ve soğuk algınlığına karşı, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. Ayrıca, kuşburnunun böbreküstü bezlerini olumlu etkileyerek önemli hormonların üretimine destek sağladığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
8- MELİSA ÇAYI: Sinir sistemi üzerindeki olumlu etkisi dolayısıyla uyku probleminde iyi bir çözümdür. Aşırı strese iyi gelir. Ayrıca stresli dönemlerde papatya çayı gibi yatıştırıcı etkisi vardır. Mide rahatsızlıklarına iyi gelir.
9- NANE LİMON ÇAYI: Strese bağlı mide ve bağırsak sisteminde hissedilen rahatsızlığa, gribe karşı etkilidir.
Soğuk algınlığına iyi gelir. Vücudun direnç kazanmasına yardımcı olur. Yaşlanmayı azaltır. Ağız kokusunu giderici etkiye sahiptir. Sindirimi ve hazmı kolaylaştırır. Ayrıca dehidrasyonu önlemeye yardımcı olur.
10- IHLAMUR ÇAYI: Sinir sistemini güçlendirici, kramp çözücü, terletici, idrar söktürücü, bağışıklık sistemini güçlendirici etkiye sahiptir. Soğuk algınlığı ve beraberinde getiren rahatsızlıkları önlemeye yardımcı olur. Iltihap giderici etkiye sahiptir. Migren ve mide tedavisinde de kullanılır.
11- KİRAZ SAPI ÇAYI: İdrar söktürücü, kan ve idrar yolları temizleyici, safra akımını sağlayıcı, bağırsak düzenleyici etkisi vardır. Özellikle regl döneminde şişkinliğinizin azalmasına yardımcı olur.
12- KEKİK ÇAYI: Öksürüğü ve hazımsızlığı giderir, vücut için gerekli mineralleri içerir. Boğaz ağrısını alıp ağız içi yaralarına iyi gelir. Romatizma ağrılarına ve baş ağrılarına iyi gelir. Regl ağrılarını azaltmaya yardımcı olur. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Kan basıncını kontrol altına almaya yardımcı olur ve vücuttaki iltihaplanma ile savaşmaya destek olabilir.
13- BİBERİYE ÇAYI: En çok hazımsızlık ve kabızlık gibi sindirim sistemi ve mide hastalıklarına iyi gelir. Hafızayı güçlendirip, konsantrasyonu artırır. Baş ve migren ağrılarını hafifletir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Toksinlerin vücuttan atılmasını hızlandırır. Beyin ve kalp gibi hayati organlara daha fazla oksijen taşınmasını sağlar. Ödem atmaya yardımcı olur. Kanser tedavisine yardımcı olur, özellikle de meme kanseri riskini azaltır.
14- HİBİSKUS ÇAYI: Kafeinsiz olan ve yüksek C vitamini içeren hibiskus, bağışıklık sistemini güçlendirir ve tansiyonu düşürür. Kalp ve karaciğer hastalıklarına karşı kullanılır. Kilo vermeye yardımcı olur. Tip 2 diyabette yüksek kan basıncını düşürür.
15- ISIRGAN ÇAYI: Kansızlığa neden olmamaktadır ve kanın temizlenmesini sağlamaktadır. Yüksek olan kan şekerini düşürür. Saç derisinin canlanmasını ve derinin yenilenmesini sağlar. Böbrek hastalıklarına ve idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelir. Anne sütü miktarını ve besin değerini artırır. Regl döneminde ağrıları azaltır. Üst solunum yolu hastalıklarına iyi gelir. Karaciğer yağlanmasını önler. Şişkinlik ve gaz oluşumunu engeller.
16- SARIMSAK ÇAYI: Doğal antibiyotiktir ve vücudu hastalıklara karşı korur. Mantar hastalıklarını geçirmeye yardımcı olur ve bağırsak parazitleri ile mücadelede etkilidir.
Aç karın ile tüketilen sarımsak çayı yağ yakımını hızlandırır. Sağlıklı ve dengeli bir diyet ve egzersiz ile desteklenen sarımsak çayı diyeti kilo vermede zorluk yaşayanlara yardımcı olur.
Hamile ve emziren anneller, şeker, böbrek, kalp ve tansiyon hastaları kullanmadan önce mutlaka uzmanına danışın.
17- EKİNEZYA ÇAYI: Soğuk algınlığına karşı ve beraberinde getiren hastalıklara karşı iyi gelir. Boğaz şişkinliğini geçirip öksürüğü önler. Kansere karşı koruyucudur. Kas ve eklem ağrılarına iyi gelir. İdrar yolu enfeksiyonlarına karşı kullanılır. Baş
18- SARI KANTARON ÇAYI: Depresyon tedavisinde önerilen bir çaydır. Bitkinlik, halsizlik ve yorgunluk gibi şikayetlerin giderilmesinde kullanılır. Grip ve soğuk algınlığı belirtilerinin azalmasına yardımcı olur. Zayıflama konusunda vücudu destekler. Vücutta oluşan iltihaplanmaların hızla iyileşmesine destek oluyor.
ağrılarını ve alerji belirtilerini azaltır. Ayrıca ekinezya çayının antiseptik özelliği vardır.
19- KIŞ ÇAYI: Ihlamur, kuşburnu, hibiskus, nane, adaçayı, papatya gibi bitkilerle hazırlayabileceğiniz gibi onu lezzetlendirmek ve şifasını artırmak için portakal, ayva, elma, limon, zencefil gibi meyvelerin karışımı ile hazırlanan, adından da anlaşılacağı gibi daha çok kış aylarında tüketilen kış çayı bağışıklık sistemini güçlendirir. Vücut direncini artırıp soğuk algınlığı ve beraberinde getiren tüm hastalıklar ve rahatsızlıklara iyi gelir. Yorgunluk, halsizlik, stres ve uykusuzluk gibi sorunların önüne geçer. Vücuda enerji ve zindelik verir.
20- MEYVE ÇAYLARI: (Portakal çayı, elma çayı, ahududu çayı, ananas çayı, mango çayı, çilek çayı, vişne çayı, kivi çayı gibi çaylardır.) Her birinin kendine özgü lezeti ve bir çok faydası vardır.
Zengin antioksidanlardır. Bağışıklık sistemini destekler. Sindirim sistemini desteklerler. Hidrasyonu desteklerler. Metabolizmayı hızlandırır. Sakinleştirir.
BİTKİ ÇAYLARININ ZARARLARI NELERDİR?
Bilinçsiz tüketildiğinde bir o kadar da tehlikeli olabilir. İlaç kullanan kişiler, hamileler, hamile kalmak isteyenler, emziren anneler, diyabet hastaları, böbrek hastaları, sindirim sistemi hastaları, tansiyon hastaları, kalp hastaları dikkatli kullanmalılar. Genel olarak bitki çayları günlük tüketim miktarı 2-3 fincandır. Bilindiği üzere herşeyin fazlası zarar! Bitki çayı bir tedavi şekli değildir. Bitki çayları tüketirken yapay tatlandırıcılar ve şeker kullanmamalısınız.
DİYETİSYEN ZİLAN YILDIZTEKİN
