Herkesin çok iyi bildiği gibi anne sütü kabul edilmiş en kaliteli protein ve bir bebek için olmazsa olmaz unsurdur. Term veya preterm doğan (zamanında ve zamanından erken doğan) tüm bebekler için doğumu yapan anne tarafından salgılanan süt tamamen bebeğin ihtiyaçlarını karşılayacak içerikte olmaktadır. Bu nedenle bebeğin gelişimi için en iyi seçenek anne sütüdür. Tüm bebekler ilk altı ay sadece anne sütü ile beslenmeli daha sonra ise adım adım ‘tamamlayıcı beslenme’ dönemine geçilmelidir. Unutulmamalı ki tüm bebeklerin gereksinimleri birbirinden farklılık göstermekte ve bu döneme geçiş öncesi bir uzmana danışılmalıdır.
Emziren annelerde ise birçok yaygın sebepten dolayı sütte azalma veya kesilme durumları söz konusu olabilmektedir. Bu sebepler arasında en yaygın olarak emziren annenin stresli veya gergin olması, hasta olması, psikolojik olarak sütün bebeğine yetmemesi düşüncesine kapılması, yetersiz beslenmesi ve sıvı tüketmesi olarak gösterilmektedir.
Yapılan çalışmalar sonucunda süt azalması veya kesilmesinde en büyük sebep ‘annenin sütünün yetmeyeceği düşüncesine kapılması’ olarak bulunmuştur.
Annenin, sütünün yetmeyeceğini düşüncesini aşmasıyla birlikte gözle görülür şekilde süt artışı olduğu da görülmektedir. Psikolojik olarak rahat ve huzurlu olmanın yanında yeterli sıvı tüketimi ve beslenme de çok büyük rol almaktadır.
Her anne gün içinde yeterli miktarda su tüketmeli, iyi bir uyku kalitesine sahip olmalı, yeterli ve dengeli beslenmelidir.
Tüm bunlarla birlikte ‘geleneksel süt artırıcılar’ olarak da bilinen bazı otlar ve besinler de anne sütü artırmada etkili görülmüştür ve bunlara genel olarak ‘galaktagog’ adı verilmiştir.
En yaygın olarak kullanılan süt artırıcı ürünler rezene, kimyon, boğa dikeni, anason, fesleğen, yulaf unu, ısırgan otu, dereotu, tarçın, çörek otu vb.
Galaktagogların kullanımı yaygın olduğu gibi vücuttaki işleyiş mekanizmaları tam olarak açıklanamamıştır.
Besinler salata veya çay olarak tüketilmemeli fakat doz hakkında net bilgiler olmadığı için miktarlarına dikkat edilmelidir.
Yapılan birçok araştırmayla beraber tüketicilerin yarısından çoğu sütte artış olduğunu bildirmiştir.
Unutulmamalı ki her bebek özel ve anne sütüne ihtiyaç duymaktadır. Halk arasında dolaşan ve yanlışlığı kesin olarak bilinen söylentilere inanmamalı ve bebeğin beslenmesine önem verilmelidir.
Dyt Nilüfer ZEYTUN
Kaynaklar:
Tanrıverdi, S., Köroğlu, Ö. A., Kültürsay, N., & Egemen, A. (2014). Annelerin anne sütünü arttıran faktörlere ilişkin görüş ve yaklaşımları. The Journal of Pediatric Research, 1(2), 84-86.
Temizsoy, E., & Uysal, G. Preterm Bebeklerin Beslenmesinde Kronobiyolojik Yaklaşım Modeli: Sirkadyen Beslenme. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 26(1), 27-34.
