Ülkemizde yaşanan deprem sebebiyle birçok insanımız halen enkaz altında. Küçük yaştaki evlatlarımız da enkaz altında kalan, bu travmatik olaya maruz kalan diğer bir yaş gurubu. Yetişkinler olarak olayları değerlendirme ve harekete geçebilme kabiliyetimiz çocuklara oranla daha fazladır. Bu sebeple en azından ihtiyacı olan ebeveynler/bakım verenler için çocuklara depremin nasıl anlatılacağı farklı bir yardım çeşidi olabilir.
-İlk olarak depremi çocuğun ait olduğu yaş grubuna göre anlatmanız önemli olacaktır. Okul çağında olan çocukların somut düşünme becerileri geliştiği için olayı somutlaştırarak anlatabilirsiniz. Örneğin bir yumurtayı alıp, yumurtanın yarısından itibaren kırmızı bir çizgi çizebilirsiniz ve kırmızı çizginin alt kısmını çatlatabilirsiniz. Yaşadığımız yerin altında katmanların olduğunu ve bazen bu yumurtada olduğu gibi bu katmanlarda da çatlamaların meydana geliğini, bu durumun da depreme yol açabileceğini çocuğunuza anlatabilirsiniz.
-Çocuğa ''bir şey yok, boşver, korkulacak bir şey yok'' gibi çocuğu belirsizlikte bırakacak ifadeler kurmaktan kaçınmalısınız çünkü çocuğu belirsizlikte bırakmak bir çözüm olmayacaktır. Çocukta daha fazla kaygı ve endişe meydana gelebilir.
-Çocuğu deprem hakkında bilgilendirmeniz, aklındaki soru işaretlerini gidermeniz önemlidir. ''Deprem, tıpkı yağmur yağması gibi, kar yağması gibi meydana gelen bir doğa olayıdır. Bazen depremler de olabilir.'' gibi ifadeler kullanabilirsiniz. Ardından çocuğa yaşam üçgeni, evde bulunan güvenli yerlerin nereler olduğu konusunda bilgi verebilirsiniz.
-Çocuğa depremi anlatırken bilimsel ifadeler kullanmaktan kaçınınız. Mümkün olduğunca basit ve yalın bir dil kullanmaya çalışınız.
-Çocuğu deprem hakkında bilgilendirirken, ona güvende olduğunu hissettirmeniz çok önemlidir. ''Senin yanındayım, önlemlerimizi alarak kendimizi koruyacağız.'' şeklinde ifadeler kullanılabilir.
-Açık ve dürüst iletişim önemlidir. Çocuğu geçiştirmemek, anlayabileceği ve kaldırabileceği şekilde açıklamalar yapılmalıdır. Çocuğa karşı belirsiz olursanız, bu sefer de çocuk etrafında bulunan diğer insanlardan, onların tepkilerinden, etrafındaki olaylardan yola çıkarak kendi cevaplarını oluşturabilir.
-Çocukların yanında oldukça travmatik olan görüntülerin açık olmamasına özen gösteriniz.
-Hepimizin endişelenmesi ve korkması normaldir fakat çocuğun yanında tepkilerimizi kontrol altına almaya çalışmak da önemlidir. Çocukla konuşurken fazlaca endişeli ve kaygılı olmanız, çocukta da endişe ve kaygının artmasına yol açabilir.
-Çocuğa sarılabilir ve güven ihtiyacının bir kısmını karşılayabilirsiniz.
-Çocukların sorabilecekleri bazı sorular cevabının verilmesinin oldukça güç olduğu sorular olabilir. Bu sebeple bilim insanlarının, uzmanların bu konuda araştırmalar yaptığını ona söyleyebilirsiniz.
-Çocuğun resim çizmesine, oyun oynamasına olanak sağlayarak, kendisini ifade etmesini sağlayabilirsiniz.
-Çocuğun bu süreçte verebileceği alt ıslatma, aşırı korku, ebeveynden/bakım verenden ayrılmamak istememe, davranış değişimleri gibi tepkilere karşı anlayışlı olunuz ve ona güvende olduğunu hissettirmeye çalışınız.
Bu elbette kolay bir süreç değildir. Bırakın travmatik yaşam olaylarında, yaşamın olağan akışında bile her şeyi harfiyen yerine getirmemiz oldukça güç olabilir. Bu sebeple en azından elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmak önemlidir. Unutmayalım ki, bugün verilen tepkiler yarın ki yaşam içerisinde bulunan psikolojimizin mimarları olacaklardır.
Kaynak :
1)https://www.deryaoncu.k12.tr/depremi-cocuguma-nasil-anlatmaliyim#:~:text=%C3%87ocu%C4%9Funuzu%20y%C3%BCreklendirmek%20amac%C4%B1yla%20duygular%C4%B1n%C4%B1%20bast%C4%B1rmas%C4%B1na,etmesini%20sa%C4%9Flad%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20i%C3%A7in%20onu%20rahatlatacakt%C4%B1r.
2)https://www.mucitpanda.com/blogdepremi-cocuklara-anlatmak
